در چه چیزهایی میتوان تقلید کرد؟
علوم دینی را در اینجا به دو قسمت تقسیم میکنیم که عبارتند از:
– اصول دین: که در اصل ریشه اعتقادات فرد را تشکیل میدهد.
– فروع دین: که همان احکام الهی است.
– اما اصول دین:
عموم علما تقلید را در اصول دین جایز نمیدانند یعنی میگویند شخص مسلمان باید به اصول دین از روى دلیل اعتقاد پیدا کند و نمىتواند در اصول دین تقلید نماید، یعنى بدون سؤال از دلیل، گفته کسى را قبول کند و این بدین معناست که حتی اگر میداند گفته آن شخص در اصول دین دلیلی دارد، به صرف این دانستن نمیتوان سخن آن شخص را قبول کرد. یعنی از گفته والدین یا معلمین مدرسه و یا مبلغان دینی و . . .، به صرف این که این افراد گفتهاند، نمیتوان پذیرفت بلکه لازم است دلایل آن را نیز بداند و خود آن را تجزیه و تحلیل کند.
در اینجا چند نکته مهم وجود دارد:
نکته اول: آنکه لازم نیست شخص بتواند دلایل خود را بیان کند، بلکه همانقدر که خودش بداند کافی است.
نکته دوم: آنکه هر فردی به فراخور حال خود و با توجه به سطح سواد و فرهنگی که دارد، باید در اصول دین تعقل کند و بدیهی است که انتظاری که از یک طلبه علوم دینی و یا یک فرد با تحصیلات عالی دانشگاهی میرود، از یک فرد معمولی که سواد اندکی بیشتر نداشته و در خانوادهای معمولی در یک گوشه کشور متولد شده، تفاوت دارد.
نکته سوم: آنکه اگر کسی بدون تحقیق هم بگوید که من مسلمانم و یا اسلام خود را به جهت حرف پدر و مادر یا معلمین و یا مبلغان دینی و . . . کسب کرده باشد از نظر ظاهری مسلمان است و حکم مسلمان را دارد. لذا از احکام مسلمانان نیز تبعیت کرده و وارد کردن اتهام غیر مسلمان به او ابدا جایز نیست.
مطالب مربوطه در گذشته بیان شد (لطفا کلیک کنید).
– و اما درباره فروع دین:
در باره فروع دین یا همان احکام عملیه موضوع متفاوت است و انسانها با دو دسته تقسیم میشوند، یکی افراد متخصص در این علم و دیگر افراد غیر متخصص که در گذشته درباره آنها توضیح دادیم.