نمازخواندن با کفش

سؤال:

سلام وقت بخیر؛
آیا می‌توان با کفش نماز خواند؟ منظورم کفشی است که نوکش بسته است. مثل کفش‌های رسمی که الآن رایج است؟ اگر جواب خیر است، پس چرا نماز با جوراب، ولو کلفت باشد، اشکال ندارد.

*********************************************************************

پاسخ:

بسم الله الرحمن الرحیم

سلام علیکم و رحمه الله

مشهور فقها فرموده‌اند که در غیر ضرورت، هنگام سجده باید انگشتان شست روی زمین باشد و این‌که آیا باید نوک انگشتان شست روی زمین باشد یا همین مقدار که هر قسمت شست باشد، کفایت می‌کند یا خیر، اختلاف نظر دارند، لذا بر این فتوا داده‌اند که با کفش‌هایی مانند آن‌چه مورد نظر شما است، نمی‌توان نماز خواند، چرا که قرار گرفتن شست‌ها روی زمین محقق نمی‌شود، در صورتی که در جوراب، عرفاً شست روی زمین دارد و در نتیجه اشکالی ندارد.

اما بنا بر تحقیق، با توجه به این‌که روایات معتبر متعدد داریم که ائمه در جاهای مختلف، مکررا با کفش نماز خوانده‌اند و حتی بارها آن را از سنت دانسته‌اند و با توجه به این‌که این روایات نَه تنها نشان از ضرورت و اضطرار ندارند، به نظر می‌رسد، نماز با کفش، حتی آن‌هایی که مورد نظر شما است، اشکالی ندارد و همین مقدار که نوک کفش‌ها روی زمین باشد، کفایت می‌کند. ناگفته نماند روایت معتبری داریم که دیدند امام صادق علیه‌السلام در حالی سجده می‌کرد که یک قدمش را بلند کرده و بر دیگری نهاده بود. فقها و محدثین، چند احتمال درباره این حدیث مطرح کرده‌اند. بعضی حمل بر تقیه کرده‌اند و بعضی حمل بر ضرورت که اولی محتمل است، اما شرایط حمل بر تقیه محل تردید است و تا محرز نشود، نمی‌توان حمل بر تقیه کرد. بعضی هم حمل بر این کرده‌اند که در سجده‌های غیر نماز، مانند سجده شکر است که این مورد مقبول است، چرا که در روایت فقط ذکر از سجده شده است و معلوم نیست سجده نماز بوده یا غیر آن، لذا با توجه به چند روایتی که می‌گوید سجده بر هفت چیز است، پیشانی، دو دست، دو زانو و دو ابهام که منظور، همان دو انگشت شست پا است، باید این امور محقق شود و هنگام سجده نماز، این‌ها بر زمین باشد. یعنی هنگام سجده نماز، یا باید دو انگشت شست پا روی زمین باشد، یا جوراب پا، آن قسمتی که شست پا قرار دارد، یا کفش، به گونه‌ای که نوک دو کفش بر زمین باشد.

پیروز باشید – ریاحی